فناوری های مخابراتی و مخابرات
فناوری های مخابراتی به دوره جدید تمدن انسانی تعلق دارند. مخابرات از ریشه ی خبر گرفته شده است و به معنی روشهای رساندن خبر یا پیام است. هر مخابراتی سه جزء سخت افزاری اصلی دارد: فرستنده، کانال مخابراتی و گیرنده. مهمترین چیزی که کل صنعت مخابرات برای آن ساخته شد، موجودیتی به نام پیام یا خبر است. پیام می تواند یک صدا، یک تصویر، یک مفهوم، یک عدد یا هر تغییری در محیط باشد. مهمترین نشانه ی وجود پیام، ایجاد تغییر است، این تغییر می تواند در امواج رادیویی، نور، الکتریسیته، تصویر یا هر چیز دیگری باشد.
فناوری های مخابراتی برای شبکه های مخابراتی طراحی شده اند که در آن فرستنده، پیام را از طریق کانال مخابراتی به گیرنده ارسال می کند. در عصر حاضر از انتقال دهنده های الکترونیکی به عنوان کانال مخابراتی استفاده می شود. و فرستنده و گیرنده شامل دو دستگاه الکتریکی مانند رادیو و آنتن، تلویزیون، یا رایانه است. کانال ها برای فرستادن اطلاعات در قالب سیگنال، استفاده می شوند و سیگنالها توسط عملیات مدولاسیون شکل دهی و طراحی می شوند. مدولاسیون برای ارسال داده های دیجیتالی و آنالوگ از تکنیک کلیدزنی فازی، تغییر فرکانس و تغییر دامنه استفاده می کند.
شبکه، مجموعه ای از فرستنده ها و گیرنده هاست که از طریق کانال مخابراتی به هم وصل شده اند. بیش از صد سال است که با ظهور تکنولوژی نیمه رساناها دوران طلایی شبکه های الکترومغناطیسی شروع شده است. اولین بار در سال 1940 از رایانه های مرکزی برای ارسال مقاله متنی بین دانشگاه ها استفاده شد. اولین نقاط اتصال در شبکه ها در سال 1970 به وجود آمدند و در عرض 10 سال تعداد گره های شبکه به 213 عدد رسید. این اتصالات منجر به پدید آمدن موجودیت جدیدی به نام اینترنت شدند.
فناوری های مخابراتی چه هستند؟
فناوری های مخابراتی شامل هر چیزی در حوزه سخت افزار و نرم افزار است که به مخابرات و انتقال داده ها کمک کند. ساخت و نصب تجهیزات شبکه، نرم افزارهای جدید ذخیره، پردازش و انتقال داده، زیرساخت های امنیت، طراحی الگوریتم های جدید برای اتصال و انتقال بین گره های شبکه، پردازش های ابری و روش های هوش مصنوعی در پردازش اطلاعات، بخشی از فناوری های مخابراتی هستند. در ساخت و نصب تجهیزات شبکه، شرکت های کوچک و بزرگی در سراسر جهان مشغول به فعالیت هستند. دامنه کاری این شرکت ها شامل طراحی و ساخت دکل های مخابراتی و آنتن ها تا راه اندازی سوئیچ ها و روترهاست.
زیرساخت های امنیت اطلاعات جزئی از فناوری های مخابراتی هستند که قبل از ارائه هر سرویسی در شبکه، باید مورد توجه قرار گیرند. برآورد تهدیدها و میزان خطر، سرمایه گذاری برای پیاده سازی و اعمال سطوح امنیتی بخشی از فعالیت این فناوری است. تکنیک های تشخیص هویت کاربران، شیوه های انتقال امن داده، شیوه های رمزنگاری و معماری امن برای اطلاعات، قسمت های اصلی این فناوری هستند. حوزه امنیت اطلاعات یکی از جذاب ترین و در عین حال کارآمد ترین بخش های فناوری مخابراتی است.
نگهداری و پردازش پیام به عنوان اصلی ترین بخش یک شبکه مخابراتی و فناوری های مخابراتی، یکی از دغدغه های دنیای دیجیتال است. در این راستا انواع تجهیزات هاستینگ و ذخیره سازی داده ها راه اندازی شده اند و توسعه فناوری های جدید مانند سیستم ها و محاسبات ابری، کمک زیادی به این حوزه کرده است. پخش شدن مکان های ذخیره سازی اطلاعات و امکانات نگهداری و انتقال پیام، منجر به حفظ اطلاعات در شرایط غیر قابل پیش بینی شده است.
جدیدترین فناوری های مخابراتی کدامند؟
در حال حاضر 10 حوزه برتر برای سرمایه گذاری و فعالیت در صنعت مخابرات دنیا وجود دارد که عبارتند از:
اینترنت اشیا (Internet of Things): این بخش، جدیدترین حوزه از فناوری های مخابراتی برای فعالیت است. که تمامی روش های پردازش داده، انتقال بی سیم و امنیت داده را شامل می شود.
راه حل های اتصال (Connectivity Solutions): فناوری های مخابراتی در حوزه اتصالات شامل انواع ارتباطات سیمی و بی سیم است.
5G و زیرساخت شبکه (G & Network Infrastructure 5): این فناوری نسبت به استانداردهای قبلی، سرعت بسیار بالاتر و تأخیر بسیار کمتری دارد. ایجاد بستر شبکه‌های اینترنت اشیا با تعداد زیاد، از IIoT تا خانه‌های هوشمند، 5G را به بخش مهمی از فناوری های مخابراتی تبدیل می کند.
هوش مصنوعی (Artificial Intelligence): تحول دیجیتال مستلزم استخراج اطلاعات معنادار از داده هایی است که توسط حسگرها و دستگاه های IoT جمع آوری شده اند. هوش مصنوعی می تواند راه حل های جدیدی را برای مدیریت اتصال به اینترنت ایجاد کند.
محتوای با وضوح بالا (High Resolution Content): رشد محتوای با وضوح بالا باعث بهبود کیفیت رسانه های اطلاعاتی مانند فیلم ها، تصاویر، بازی های مبتنی بر واقعیت مجازی، افزوده، ترکیبی (VR/AR/MR)، مبتنی بر ابر و موسیقی می شود.
امنیت سایبری (Cybersecurity): مدیریت مداوم سیستم ها برای مقابله با تهدیدات سایبری روز افزون است.
پردازش ابری (Cloud Computing): رایانش ابری یک فناوری در ارتباطات راه دور است که رشد سریعی دارد.
مدل های ارتباطی (Communication Models): شامل نسل بعدی وای‌فای و بلوتوث است.
شبکه های نرم افزاری تعریف شده (Software Defined Networks): ساخت و مدیریت فناوری شبکه مدرن تعریف شده توسط نرم افزار که به ابزارهای پیچیده ای نیاز دارد.
محاسبات لبه (Edge Computing): با تمرکز محاسبات و ذخیره سازی داده ها روی منابع نزدیک، باعث کاهش تاخیر، افزایش پهنای باند، و سهولت تعمیر و نگهداری شبکه می شود.
الگوهای استارتاپی فناوری های مخابراتی در جهان
اینترنت اشیا: استارتاپ اسپانیایی N3uron نرم افزار SCADA را برای جمع آوری و نظارت بر داده ها در سیستم های ابری طراحی کرده است. ماژولهای SCADA از پروتکل های انتقال داده ی MQTT برای اتصال دستگاه های شبکه استفاده می کنند. استارتاپ بریتانیایی Iothic در حال خلق یک پروتکل ارتباطی برای اینترنت اشیا است تا قابلیت همکاری دستگاه ها و سیستم عامل های مختلف را با زیرساخت های موجود، بیشتر کند. امنیت بالا، تاخیر کم و سازگاری با نسل های بعدی اینترنت اشیا که در برابر رمزگشایی کوانتومی مقاوم است از مزیت های این پروژه می باشد.
فناوری های مخابراتی اتصال: استارتاپ آلمانی FiSens، حسگرهای فیبر براگ گریتینگ (FBG) را برای اندازه گیری کشش، دما و فشار، تولید می کند. این تکنولوژی از FBG استفاده میکند تا بدون شکستن فیبر نوری برای انتقال داده، اتصالات را ایجاد کند. FiSens می تواند تا 30 حسگر را در یک فیبر نوری قرار دهد. Sateliot یک اپراتور مخابراتی ماهواره ای اسپانیایی برای اتصال جهانی اینترنت اشیا، ادغام شبکه های ماهواره ای و زمینی تحت پروتکل های 5G است. در این فناوری ( مخابرات ) نیازی به سفارشی سازی سخت افزار در سمت دستگاه نیست. اتصال Sateliot در بخش وسیعی از صنایع دریانوردی، کشاورزی، نفت و گاز، آب و برق کاربرد دارد.
شبکه و فناوری 5G: استارت آپ Aarna Networks در امریکا، پلت فرم ارکستراسیون چند خوشه ای AMCOP را ارائه کرده است. این پلت فرم به طور خودکار زیرساخت های ابری و شبکه های متصل مانند شبکه های Edge را مدیریت می کند. Simnovus یک استارت آپ هندی است که شبیه سازهای کارآمد UE را برای شبکه های 5G می سازد. این فناوری سخت‌افزار قدیمی x86 را توسط نرم‌افزار (SDR) به شبیه‌ساز UE تبدیل میکند.
پیدایش هر استارتاپی در فناوری های مخابراتی شامل شش مرحله است: تحقیق، امکان سنجی، توسعه، معرفی، رشد و بلوغ. تحقیق و امکان سنجی مهمترین بخش یک استارتاپ است که اگر به درستی انجام پذیرد، موفقیت آن را تضمین می کند. استارتاپ ها به خاطر ماهیت نوآورانه ای که دارند از لحاظ مالی و زمانی بسیار هزینه بردارند. امکان سنجی درست به شروع یا توقف شروع یک استارتاپ منجر شده و مانع سرمایه گذاری غلط می شود. با شناخت درست از محیط و اکوسیستم کسب و کار میتوان تمامی احتمالات و امکانات برای امکان سنجی درست استارتاپ را مد نظر قرار داد.
چالش بعدی برای رشد هر استارتاپی مرحله ی توسعه است. برای استارتاپ های حوزه فناوری های مخابراتی، که اغلب با سخت افزار و زیرساخت های شبکه ارتباط دارند، توسعه نیازمند سرمایه است. در این مرحله تمامی امکانات نرم افزاری و سخت افزاری به کار برده می شود تا استارتاپ راه اندازی شود. حتی در حوزه های نرم افزاری که از سخت افزار استفاده کمتری می شود، بهره گرفتن از دانش و کار متخصصین، هزینه بر است. معمولا استارتاپ هایی که موفق به جذب سرمایه نشده اند در این مرحله متوقف می شوند.
معرفی حرفه ای یک استارتاپ در حوزه فناوری های مخابراتی می تواند جهش بزرگی به سوی موفقیت آن باشد. استارتاپ در یک اکوسیستم پویا قادر به حل مسائل مالی و تکنیکی خود بوده و رشد می کند تا به ثبات و بلوغ برسد. اکوسیستم استارتاپی ایران شامل کارآفرینان، منتورها و مشاوران، انکوباتورهای پشتیبان، شتاب دهنده ها، دانشگاه ها و سازمان های تحقیقاتی، سازمانهای خدماتی، موسسات خصوصی و شرکت های دولتی است. یک اکوسیستم مولد و پویا، از طریق رویدادها و فعالیت های مشترک، تعامل و ارتباط خوبی بین تمامی بخش های فوق ایجاد می کند.
فناوری های مخابراتی در اکوسیستم استارتاپی ایران
با بهره گیری از توانایی بخش خصوصی در توسعه کسب وکارهای دانش بنیان و تزریق فناوری و نوآوری به صنایع می توان از اقتصاد منبع محور عبور کرده و به اقتصاد نوآوری محور رسید. با توجه به امکانات سخت افزاری و نرم افزاری موجود در کشور در زمینه مخابرات باید به این حوزه امیدوار بود. با وجود تعداد بالای فارغ التحصیلان رشته های فنی و مهندسی، سرمایه انسانی و علمی کافی برای موفقیت استارتاپ های فناورانه در کشور وجود دارد. همچنین ایران به عنوان تولید کننده انواع کابل و مفتول، توانایی ارتقای شبکه های سیمی را دارد.
فناوری های مخابراتی با ارتقای شبکه های 5G، بهره گیری از هوش مصنوعی و نوآوری های ارتباطات و اتصالات شبکه، مخابرات را متحول خواهد کرد. با وجود سرمایه های علمی و جوانان با انگیزه در کشور می توان در هر یک از 10 حوزه فناوری های روز دنیا وارد شد. وجود جمعیت هشتاد میلیونی با اکثریت جوان، یک بازار عالی برای استارتاپ هاست. جمعیتی که به استفاده از خدمات مخابراتی نیاز دارد و برای دستیابی به آن هزینه می کند.
کارآفرینان حوزه فناوری های مخابراتی در 30 سال گذشته فعال بوده اند و شرکت های بزرگ مخابراتی را در شبکه های با سیم و بدون سیم پدید آورده اند. منتورها و مشاوران زیادی در همین سازمان ها و شرکت های خصوصی فعالیت کرده، تجربه کاری و آمادگی ارائه خدمات مشاوره ای را دارند. همچنین انکوباتورهای پشتیبان و شتاب دهنده های بخش خصوصی در حوزه مخابرات به خوبی از استارتاپ های کارآمد حمایت می کنند. دانشگاه ها و سازمان های تحقیقاتی نیز به دلیل نیاز به خدمات و فناوری های مخابراتی از استارتاپ های این حوزه پشتیبانی می کنند.
